سوالات متداول

شروع سن اعتیاد در کشور، بین 16 تا 20 و دامنه سنی در معرض خطر بین 18 تا 31 سال است.

افراد معتاد در زمان  مصرف مواد به دلیل عدم توجه به تغذیه و غذایی مناسب، دچار سوء تغذیه شده و قوای جسمانی آنها کاهش می یابد که با عث آسیب پذیر شدن آنها در مقابل انواع بیماری می شود بنابراین یکی از قدم های مهم در ترک اعتیاد، رعایت برنامه غذایی مناسب است. مطالعات تغذيه‌اي نشان داده است كه تغذيه فرد در مراحل ترك اعتياد بايد به صورت وعده‌هاي غذايي سبك، متناوب و به مقدار كم باشد تا انرژي بدن حفظ شود. همچنین مصرف کنندگان شیشه بعد از ترک و قطع مصرف، نیاز به مصرف غذاهای رنگی دارند.

دلایل گرایش به مواد می تواند از سه جنبه مورد برسی قرار گیرد.

​​فردی: مشکلات روانی، کنجکاوی، ضعف ارداه، فرار از زندگی تکراری، سن، جنس و نگرش مثبت نسبت به مصرف مواد.
خانوادگی: تبعیض و کمبود محبت در خانواده ، آزادی یا محدود کردن بی حد اعضای خانواده، رفاه بیش از حد یا فقر و نابسامانی
اجتماعی: در دسترس بودن آسان مواد مخدر، بیکاری، نابرابری، و محیط زندگی.

زمان مشخص برای ترک و درمان اعتیاد وجود ندارد و به میزان مصرف، پیشینه مصرف، ویژگی های شخصیتی، خانواده و ماده مصرفی و انتخاب کردن روش مناسب برای ترک، توسط بیمار بستگی دارد.

مواد مخدر و الکل کاهش دهنده نیروی مغز هستند، مواد مخدر تولید فرستنده‌های عصبی مثل نورآدرنالین را در مغز سرکوب می‌کنند. هنگامی که شما مصرف مواد مخدر یا الکل را متوقف می‌کنید، همانند رها کردن فنر در مغز شما است، و مغز شما با افزایش آدرنالین، موجب بروز علائم ترک اعتیاد می‌شود. 

کلینیک بستری ترک اعتیاد، مرکزی است که در آن خدمات درمانی، خدمات روان شناختی و خدمات روانپزشکی توسط تیم بالینی متخصص و باتجربه ارائه می‌شود.

مدت زمان ترک اعتیاد برای هر فرد بسته به شرایط وابستگی او به مواد به صورت مجزا و با توجه به نتیجه آزمایش مصرف مواد وی روی جسم و به ویژه کبد تعیین می‌گردد. داشتن کادر درمانی متخصص و دارای دانش در زمینه درمان اختلالات مصرف مواد مخدر شامل پزشک دوره دیده، تیم روانپزشکی، تیم روانشناسی، تیم روان پرستاری و تیم خدماتی و درمان براساس آخرین متدهای درمانی جهان، دارای امکانات رفاهی جهت بستری طولانی مدت بیماران باشد. تعهد و پیگیری مرکز ترک اعتیاد در پروسه درمان بیمار، مهم‌ترین عامل بعد از ترک اعتیاد، مراقبت‌های پس از ترخیص می‌باشد که بر اساس زمان مشخص شده‌ای که پزشک روان درمانگر بیمار تعیین می‌کند، پیگیری می‌شود.

اعتیاد به انواع مواد اعتیاد آور هرچقدر هم طولانی و زیاد باشد باز هم قابل درمان است. برای ترک اعتیاد زمان مشخصی وجود ندارد. نوع مواد مصرفی، مدت زمان مصرف، ویژگی‌های شخصیتی، حمایت خانواده، برنامه درمان مناسب متناسب هر بیمار، از جمله عوامل مهم در ترک مواد اعتیاد آور است. مهمترین نکته در درمان اعتیاد بیمار این است که پس از ترخیص از کلینیک ترک اعتیاد، داروهای تجویزی پزشک را مصرف و تا زمانی که نیاز است به درمان ادامه دهد.

برای افرادی که در مراکز اقامتی میان مدت (کمپ ها) قطع مصرف کرده اند نیز شرکت در جلسات گروهی دوازده قدمی و انتخاب راهنما و حضور مداوم در کلاس ها ضروری به نظر می رسد.

این روزها تبلیغاتی از این دسته خیلی به چشم می‌خورد. اما در واقع چنین چیزی ممکن نیست. مدل هایی مانند یو آر دی و دوره های کوتاه مدت قطع مصرف مواد تبلیغ می شوند. اما چطور می‌شود فردی که مدت‌ها به مصرف مواد اعتیاد پیدا کرده است در عرض چند ساعت ترک کند؟ نخستین گام در ترک اعتیاد سم‌زدایی است، این درمان که سم زدایی کوتاه مدت و سم زدایی بلند مدت است بر اساس نیاز بیمار در کلینیک ترک و یا کمپ های ترک اعتیاد صورت می‌گیرد. اما باید توجه داشت مهم‌ترین بخش، اثرات روانی و انگیزه است. وجود روانپزشکان و روانشناسان باتجربه در این بخش بسیار حائز اهمیت است.

خير، اغلب علائم و نشانه هاي محروميت در شرايطي طبي و ايمن تحت كنترل مي‌باشد و با نظارت ٢٤ ساعته كادر درمانی اين علائم باعث اذيت و آزار بيماران نمي‌شود. در بدو ورود بيمار به كلينيك ترک اعتیاد، اقدامات لازم پزشكي در جهت كنترل اين علائم شروع و در تمام مدت بستري بيمار و حتي پس از ترخيص نيز ادامه خواهد داشت.

بدون استفاده از مشاوره، درمان و ترک اعتیاد سخت‌تر است. روش‌های زیادی برای ترک اعتیاد وجود دارد که شروع درمان بدون آمادگی فکری و ذهنی بی‌فایده خواهد بود. داشتن ارتباط موثر و مستمر با مراکز مشاوره اعتیاد می‌تواند نتیجه مثبتی به دنبال داشته باشد.

ترک اعتیاد توسط پزشک معالج بیمار و نوع درمان توسط وی صورت می‌گیرد که برای هر فرد متفاوت است و به نوع مصرف بیمار و مدت زمان مصرفی بستگی دارد، در بیمارانی که مخدر مصرف می‌کنند معمولا با سم زدایی کوتاه مدت و سم زدایی بلند مدت آغاز می‌شود، پاسخ درمانی بدن شما به نوع درمان متفاوت است پس ممکن است در دوره‌ی ترک اعتیاد درمان تغییر کند اما به طور کلی بهترین درمان درمانی است که در مرکزی با مجوز درمانی و زیر نظر پزشکان متخصص صورت گیرد و همچنین مواردی که نقش مهم و نافذی در سلامتی بیمار دارند: ورزش مستمر و منظم، تغذیه سالم و همراهی خانواده می‌باشد.

اعتیاد یک علامت مصرف نیست که اگر قطع شود بیمار بهبود یابد، اعتیاد عوارضی دارد که فقط با سم زدایی برطرف نمی‌شوند و بیمار از لحاظ روحی، روانی و جسمی باید کاملا درمان شود. سم زدایی به تنهایی نمی‌تواند درمان کامل اعتیاد باشد.

تخریب اعتیاد در مصرف کنندگان مخدر (تریاک، هروئین و …) و محرک (شیشه، کوکائین، الکل و …) به یک اندازه نیست. مخدر ها جسم فرد را ضعیف می نمایند و محرک ها مغز فرد را. راحت تر می توان جسم را ریکاوری کرد ولی به سختی می توان معز را ریکاوری کرد. البته خلاهای روانی در هر دو نوع مصرف کننده ها تقریبا به یک میزان است اما حتی عوارض و آتار اجتماعی و خانوادگی در مصرف کنندگان محرک بیشتر از مخدر است زیرا مصرف مت آمفتامین ها حتی در کوتاه مدت می تواند منجر به اختلالات روانپزشکی، توهم، هذیان و سایکوز گردد. هنگام ترک این مواد نیز علایم ترک متفادتی در مصرف کنندگان مخدر و محرک وجود دارد، غالبا ترک مخدر در کمپ ها و مراکز اقامتی کوتاه مدت با خماری و درد جسمی همراه است اما در مصرف کنندگان شیشه با خواب و درد کمتر جسمانی همراه است. کلینیک های دارو درمانی در خصوص طول مدت درمان این دو دسته مصرف کننده معتقدند بیمارانی که مخدر مصرف می‌کنند زمان درمان کوتاه‌تری نسبت به بیمارانی که محرک مصرف می‌کنند دارند. بیماران مخدر از لحاظ فیزیکی تخریب فیزیکی کمتری نسبت به محرک‌ها دارند، درمان محرک‌ها حداقل 10 روز و درمان مخدرها حداکثر 10 روز به طول می‌انجامد.

بي توجهی به ادامه درمان و وجود اين تفكر نادرست كه با منفي شدن جواب آزمايش و پاكسازی، مسئله‌اي به نام اعتياد به شكل كامل درمان مي‌شود. درمان اعتياد بايد به صورت مداوم پيگيري شود و با حضور مستمر در جلسات گروه درماني (همچون معتادان گمنام) همچنين مداومت در ادامه ويزيت‌هاي روانپزشک و روانشناس و مصرف داروها و انواع درمان هاي روانشناختی به ثبات برسد. عدم شناخت اين بيماري بزرگترين دليل عود مي‌باشد.

بله، متاسفانه متادون و ترامادول با اين‌كه مورد استفاده پزشكي دارند و حتي برخي از آن‌ها به عنوان داروهايي براي درمان اعتياد مورد استفاده قرار مي‌گيرند که مصرف سر خود آن به شدت اعتياد آور هستند و عوارض سنگيني دارند و حتمأ بايد تحت نظر تيم پزشكي تحت درمان و ترك قرار بگيرند.

چون مصرف مواد مخدر ایجاد وابستگی جسمی و روانی می‌کند و علی‌رغم میل دائمی برای ترک، تصمیم به ترک مشکل است
2- اعتیاد باعث از دست دادن حمایت‌های خانوادگی و اجتماعی و تنها شدن فرد می‌شود، بنابراین فرد وابسته به مواد نیازمند کمک است.
3- معاشرت با دوستان و افراد وابسته به مواد، فرد را به ادامه مصرف مواد تشویق می‌ کند.
4- فرد وابسته به مواد معمولا از احتمال بهبودی ناامید و نسبت به درمان بدبین است و قدرت ترک و قطع مصرف را در خود نمی بیند.
5- برخی از افراد وابسته به مواد از خطرها و عواقب مصرف مواد اطلاعی ندارند و یا مشکلات ناشی از آن را انکار می‌کنند.
بنابراین لازم است به خاطر داشته باشیم که یکی از وظایف مهم افراد جامعه، تشویق افراد وابسته به مواد به درمان است.

بهترین گزینه کمک گرفتن از افراد موفق بهبودیافته (همدرد) است تا با او صحبت کنند و او را متقاعد به درمان نمایند.
2- با تشریح خطرات و عواقب مصرف مواد.
3- به فرد وابسته به مواد اطمینان دهیم که با مراجعه به مراکز درمانی به او کمک می‌شود تا با کمترین درد و ناراحتی اعتیاد را کنار بگذارید .
4- به بیمار اطمینان دهیم در صورت تصمیم قطعی موفق به ترک خواهد شد و مثال‌هایی از افرادی که موفق به ترک شده‌اند برای او بیاورند.
5- در مواردی که فرد مبتلا تلاش کرده مصرف مواد را ترک کند ولی موفق نشده است و احساس ناامیدی می‌کند به او تذکر دهید که بسیاری از افراد قبل از موفقیت کامل در درمان بارها و بارها کوشش کرده و نهایتا موفق گردیده‌اند.
6- به فرد وابسته به مواد اطمینان دهیم در صورت ترک اعتیاد دوستان جدیدی پیدا خواهد کرد و خانواده و اطرافیان او را در جمع خود خواهند پذیرفت.

– رسیدن به شیوه زندگی بدون مواد.
– کمک به افزایش عملکرد فرد در جنبه‌های مختلف زندگی
– کاهش هزینه ها
– ابطال چرخه زندگی برای مواد و مواد برای زندگی
– افزایش کیفیت زندگی اجتماعی و خانوادگی افراد
– جلوگیری از گرایش مجدد به اعتیاد و لغزش افراد

نمی توان به طور صد در صد به این سوال پاسخ بله و یا خیر داد. چرا که معمولاً در عدم باروری تنها یک گزینه نقش ندارد .یکی از علت ها می تواند این عامل باشد .
مواد مخدر و محرک بر روی اسپرم و دستگاه جنسی تاثیر دارد. در علم پزشکی می گویند مواد مخدر بر روی “ریخت شناسی ” اسپرم تاثیر دارد. ریخت شناسی یعنی اینکه شکل اسپرم آقایون رو تغییر می دهد و همینطور بر روی سرعت حرکت اسپرم مرد به تخمک زن نیز تغیراتی ایجاد کرده و از حالت نرمال و طبیعی خارج می شود . اعتیاد زنان و مردان به هر گونه ماده مخدر و محرک و حتی سیگار و علی الخصوص ترامادول در عملکرد جنسی آنان تاثیر سو دارد.

اگر شما جزو افرادی هستید که در درمانهای بازدارنده هستید و از کلینیک های دارای مجوز و با دوز مشخص و با دستور پزشک در حال استفاده از متادون و یا قرص بی 2 هستید خطری شما را تهدید نمی کند و در نهایت این مسیر ممکن است به پرهیز دایم شما از اعتیاد منجر شود اما اگر سر خود، از عطاری ها و یا بدون نسخه پزشک متادون مصرف می کنید بدانید که فرقی نمیکند که شما چه ماده مخدری مصرف کنید به هر حال شما معتاد هستید . این سوال مثل این است که بپرسید : سیگار وینستون بهتره یا سیگار کنت ؟
مصرف سر خود هر گونه دارو مانند : داروی متادون و بی2 ، هر گونه داروی اعصاب و آرامش بخش ، ریتالین و داروهای مرتبط با بیش فعالی ، داروهای گیاهی مانند دتای هندی نیز اعتیاد ور و دارای عوارض جسمی و فکری می باشد .البته مصرف زیر نظر پزشک کاملاً بلا مانع است. تفاوت بسیاری بین مصرف سر خود متادون و یا داروهای اشاره شده در بالا و مصرف زیر نظر پزشک مجرب وجود دارد.

تصور اغلب ما از روند ترک اعتياد، همان چيزهايي است که در فيلم ها ديده ايم: فرد زجر مي کشد، داد و فرياد مي کند، حسابي به هم مي ريزد و بعد از چند روز شکنجه، پاک مي شود! ولی با استفاده از روش های جدید دیگر اینگونه نیست .بايد با مطالعه و مشاوره، سطح اطلاع و آگاهي مان از اعتياد و روند ترک اعتياد را بالا ببريم تا درک درستي از شرايط عزيزمان داشته باشيم.
معمولاً مشکلِ برگشت به عادت مصرف مواد و وسوسه عود و استفاده دوباره، موضوعي است که فردِ در حال ترک را، به شدت آزار مي دهد. براي کنترل اين مسئله، فرد را از موقعيت هاي قبلي دور کنيد. اگر میتوانید محل سکونتتان را عوض کنيد تا از قضاوت ها و حرف های نا امید کننده مردم اطراف خود دور شوید، ارتباطاتتان را تغيير دهيد و سبک زندگيِ متفاوتي با قبل در پيش بگيريد.
فرد در حال ترک بايد از قرار گرفتن در معرض چهار موقعيت بپرهيزد: گرسنگي، خشم، تنهايي و خستگي. اين چهار موقعيت در يک ويژگي مشترکند و آن وارد کردن فشار رواني به فرد است. کلاً اين قانون طلايي را به ياد داشته باشيد که فشار رواني در دوران ترک، دشمن اصلي ادامه کار است. چرا که جسم آنقدر خسته است که ديگر توان مبارزه بيشتر را ندارد.
حضور در انجمن ها، جمعيت ها يا کانون هايي که به شکل رسمي در حوزه ترک اعتياد فعالند و معمولا توسط افرادي که قبلا معتاد بوده و حالا پاک شده اند اداره مي شود، مي تواند براي فردِ در حال ترک مفيد باشد. آشنايي شما با خانواده هايي که هر يک به نوعي با اين معضل دست و پنجه نرم مي کنند هم، مي تواند براي ادامه اين راه سخت و طولاني، آماده تان کند.

با شخص معتاد بحث نکنيد. از معتاد انتقاد نکنيد. فرد معتاد را قضاوت نکنيد. به ياد داشته باشيد: اعتياد يک بيماري است و بحث و قضاوت های اکنون شما هیچ دردی را مداوا نمی کند و فقط کار را هم برای شما و هم فرد معتاد سخت تر می کند و زمان به عقب باز نمی گردد.
فلسفه بافي نکنيد، خود را نبازيد، سرزنش و دعوا و پرخاش نکنيد. اين کارها، موقعيت را بدتر مي کند. فقط به فکر چاره باشيد.
رو به رو شدن با حقيقت را پشت گوش نيندازيد. اعتياد به سرعت رشد مي کند، پس از همين لحظه شروع به يادگيري و برنامه ريزي براي روش هاي بهبود کنيد.
درباره شخص معتاد و اعتيادش با خانواده درجه یک خود پنهان کاري نکنيد و مسئوليت هايش را به دوش نکشيد.
اگر معتاد، شما را مسئول وضعيت خود مي داند، دلگير نشويد. اين افراد معمولا به هر بهانه اي متوسل مي شوند تا از خود سلب مسئوليت کنند.
اجازه ندهيد دلسوزي و ترحمِ بر خود، در وجودتان رشد کند. اعتياد يک عضو از خـانواده، بـزرگ ترين مشکلِ روي زمين نيست. اين دلـسـوزي و ترحـم مي توانـد در بلنـد مدت، آسيب هاي به مـراتـب عميـق تري به شما بزند.
هيچ قول و قراري را از معتاد برای ترک در آینده قبول نکنيد. چون اين فقط راهي براي به تعويق انداختن بهبودي است. قرار و مدارهايتان را تغيير ندهيد و روي حرفتان پابرجا بمانيد.
با تنش و پرخاش و درگیری شرایطی فراهم نکنید فرد معتاد يا درحال ترک به شما دروغ بگويد اين عمل، ميل به دروغگويي را در او تشويق مي کند. حقيقت اگر چه تلخ است، بهتر از دروغ شنيدن است.
همچنین اجازه ندهيد فرد معتاد يا در حال ترک، زرنگي به خرج دهد و حس کند مي تواند فريبتان دهد.
نگذاريد فرد معتاد يا در حال ترک از شما سوءاستفاده کند و از شما يک همدست بسازد.
دست روي دست گذاشتن، بدترين انتخاب در برخورد با اين بيماري است. اعتياد يکي از اعضاي خانواده، موضوعي است که حتي اگر در کنار فرد معتاد هم زندگي نکنيد، باز هم تاثير منفي اش را روي روح و روانتان مي گذارد. بي تفاوت يا نااميد نباشيد. برخي روش هاي ترک اعتياد کارآمد و مثبتند و در صورت تلاش و حمايت شما و خواست و اراده بيمار، حتما نتيجه مي دهند.

پس از ترک باید به او اعتماد کنید و هیچ گاه کاری نکنید که احساس کند به او اعتماد ندارید . همت و تلاش او را برای پیروزی بر این بیماری ستایش کنید و بارها بگویید که به او افتخار می کنید که تحمل سختی ترک را داشته و اکنون پاک و سالم است .
کار کردن باعث سلامتی روح و جسم می شود. فرد بهبود یافته باید مشغول کار گردد و همکاران او هم هیچ گاه نباید گذشته او را به او یادآور شوند .
اگر فکر می کنید محیط زندگی یا کار او شرایطی را فراهم می کند که او همیشه احساس سرخوردگی می کند یا اطرافیان حس بی اعتمادی به او دارند تا جای ممکن محل کار یا زندگی را تعویض کنید و از نو شروع کنید .
با او باشید و حمایتش کنید. اعتیاد صد درصد درمان همیشگی دارد اگر باید ها و نباید ها را بدانیم.

باید مطمئن باشیم که معاشرت معمول از قبیل دست دادن، بوسیدن، غذا خوردن با فرد مبتلا، استفاده از سرویس بهداشتی و حمام مشترک و یا استخر، خطری ندارد. یعنی اگر شخصی با فرد یا افراد مبتلا به ایدز زندگی می‌کند با رعایت راههای عدم انتقال و روش‌های پیشگیری به این بیماری مبتلا نخواهد شد. افراد مبتلا و بیماران، مانند دیگر افراد جامعه از حق کامل زندگی برخوردارند. هیچگاه عشق و محبت خود را از بیماران مبتلا به این ویروس دریغ نکنیم. طرد کردن، انگ زدن و اعمال تبعیض در قبال بیمار، نه تنها کمکی به بهبود وضعیت او نمی‌کند، بلکه او را از برخورداری از یک محیط سالم محروم می‌کند.
متاسفانه در کشور ما اینگونه آموزشها به شیوه درست داده نشده و همین موضوع خود سبب بوجود آمدن انگ و تبعیض و آسیب های پنهان و شیوع زیرپوستی این ویروس می‌شود.

بی‌خانمانی واژه‌ای است که برای هیچ یک از ما بیگانه نیست. همه ما هر روز و هر شب در خیابان‌های شهرمان با مصادیق آن مواجه می‌شویم. مردی که کنار پیاده‌رو و یا روی یکی از نیمکت‌های پارک به خواب رفته است. ن وجوانی که در ایستگاه اتوبوس روی یک تکه کارتن نشسته است و بسیاری موارد دیگر… بی‌خانمانی یکی از معضلات بزرگ جوامع امروزی است و به خیابان‌های شهر ما محدود نمی‌شود. این بحران حتی در بزرگ‌ترین شهرهای پیشرفته جهان نیز مشاهده می‌شود.
هر‌ کسی که در در خیابان زندگی می‌کند، داستان زندگی منحصر به فردی دارد. بی‌خانمانی به دلایل بسیار متعددی رخ می‌دهد. یکی از اصلی‌ترین دلایل آن، گرفتار شدن به اعتیاد است.
برای زنان، فرار از خانه به دلیل خشونت‌های خانگی، جز شایع ترین دلایل بوده است و دلایل دیگری چون بیماری روحی و روانی یا هزینه‌های گزاف درمانی و … .به هر حال آنچه مهم است این است که همگی انسان هستند و لایق کمک گرفتن.

بی‌خانمانان را نادیده نگیرید. حتی اگر نمی‌خواهید کمکی کنید، به آن‌ها نگاه کنید و بگویید »متاسفم، نمی‌توانم کمک کنم«!
این رفتار صحیح یک انسان با انسان دیگر است. فارغ از هرگونه شرایطی.
با احترام برخورد کنید؛ سلام کردن یا شنیدن داستان زندگی آن‌ها و وقت گذاشتن برای آن‌ها می تواند روزشان را بسازد.
آموزش دهید؛ مهارت‌های خود را به افراد بی‌خانمان آموزش دهید. این کار به آن‌ها کمک می کند، شغلی پیدا کنند و شرایط زندگی خود را تا حدودی بهبود ببخشند.
کمک کردن نباید منحصر به فصل خاص یا دوره خاصی باشد. برای مثال چون ثواب کمک کردن در ماه مبارک رمضان چندین برابر است، در این ماه نذری بدهیم و به دیگران کمک کنیم و با فرارسیدن عید فطر، آن‌ها را فراموش کنیم.
شال گردن‌های بلااستفاده، دستکش و کلاه، دادن یک فنجان چای از رایج‌ترین و ساده‌ترین راه‌های کمک در زمستان است.
در تابستان و هوای گرم نیز آب و مایعات یکی از بهترین کمک‌هاست چرا‌‌که افراد بی‌خانمان به دلیل گذراندن تمامی 24 ساعت شبانه روز در خیابان، آب بدنشان خیلی زودتر از افراد دیگر تمام می‌شود. بنابراین نیاز به نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات دارند.
یک کمک ساده آن‌که، وقتی به مسافرت می‌روید، لوسیون و صابون‌های داخل حمام هتل را برای بی‌خانمان‌ها بردارید.
این روزها با شیوع بحران کرونا نذر و توزیع ماسک و اقلام بهداشتی و ضد عفونی کننده علاوه بر حفظ سلامت آسیب دیدگان، به سلامت جامعه نیز کمک می نماید.
برای این افراد دنبال کار بگردید: از اطرافیان یا مکان‌های عمومی محل زندگی خود بخواهید که یک فرد بی‌خانمان را برای کارهایی مانند جواب دادن تلفن، تایپ‌کردن، تمیزکردن یا رنگ کردن دیوارها استخدام کنند.
از وسایل ارتباطی برای کمک بهره ببرید؛ تکنولوژی امکانات زیادی دارد. می‌توانید راجع به زندگی این افراد در وبلاگ شخصی و اینستاگرام و … بنویسید. قطعاً نیکوکارانی هستند که مایل به کمک به آن‌ها باشند.
داوطلب شوید و با انجمن‌ ها و موسسات کاهش آسیب برای حمایت از افراد بی‌خانمان و افراد در معرض آسیب همکاری نمایید.